გურჯაანში რთველი თითქმის დასასრულს უახლოვდება, მაგრამ ქარხნებთან ისევ დაუსრულებელი რიგები დგას. მოსახლეობის თქმით, მართალია, წელს ყურძნის ფასით კმაყოფილები არიან, მაგრამ ხშირ შემთხვევაში პრობლემები ცნობის აღებისას ექმნებათ.
ჩუმლაყელი ნოდარ ზურაბაშვილი, სხვა გლეხებთან ერთად ქარხანაში რქაწითელით დატვირთული მანქანით მივიდა. როგორც მან ჩვენთან საუბარში აღნიშნა, მოსავალს თითქმის ყოველ წელს აბარებს.
-"რქაწითელი მაქვს მოტანილი. მართალია, დღეს ძალიან დიდი რიგი არ არის, მაგრამ წინა დღეებში ხალხს ღამის გათენება აქ უწევდა.Fფასი გასულ წლებთან შედარებით კარგია, მაგრამ დღევანდელობასთან მიმართებაში მაინც ცოტაა. ამას ისიც ემატება, რომ ათასი ხლაფორთი გვიწევს. რატომ ართულებენ საქმეს, არ მესმის. იმ დღეს, როდესაც ქარხანაში ყურძენი მიგვაქვს ჩასაბარებლად, რწმუნებულისგან ცნობა უნდა ავიღოთ, მაგრამ თუ ვერ მოვახერხე ჩაბარება, მეორე დღეს ცნობის ხელახლა აღებაა საჭირო. 3 დღე მაინც ჰქონდეს ვადა,Aრა შავდება ამით, არ მესმის!"-გვითხრა მან.
როგორც ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტის, ერთ-ერთი სოფლის მკვიდრმა პავლე ჭუმბურიძემ აღნიშნა, მას ცნობასთან დაკავშირებით გარკვეული პრობლემები შეექმნა.
-"ჩვენთან სოფელში ერთი ქარხანაა და იქაც იმხელა რიგებია, რომ ხალხი 3 დღე და ღამე ილოდება და მოსავალს ძლივს აბარებს. ჩვენს რწმუნებულთან პრობლემა მქონდა, ამ ქარხანაზე ცნობას არ მიწერდა, გინდა თუ არა, აკურაში წაიღეო. აკურაშიც ძალიან დიდი რიგებია.Mმე ჩემს ყურძენს სადაც მინდა იქ წავიღებ, ვის რა ეკითხება? შემდეგ კოტეხში მოვედი და ქარხნის დირექტორს შევუთანხმდი. ასე მითხრა ცნობა აიღე და რამდენიც გინდა იმდენი მოიტანე, პრობლემა არ არისო. სულ მთლიანობაში 7 ტონა მაქვს ჩასაბარებელი და ეტაპობრივად ვკრეფავ. ფასი შარშანაც და წელსაც ნორმალურია, თორემ წინა წლებში კილოს 18 თეთრად ვიხვეწებოდით და იმასაც არ იღებდნენ. იყო შემთხვევები, რომ ყურძენი ვენახებში გვილპებოდა,"-გვითხრა მან.
როგორც ჩვენთან საუბარში გურჯაანის ტერიტორიული ორგანოს რწმუნებულმა დიმა არევაძემ აღნიშნა, შტაბთან მუდმივი კავშირი აქვთ და მოსავლის მიღებას მათი საშუალებით არეგულირებენ. რაც შეეხება ცნობის გაცემის ვადებს, მისივე თქმით, სოფლის მეურნეობის სამინისტროსგან აქვთ მკაცრი მითითება, რომ მხოლოდ ერთი დღის ვადით გასცენ.
-"შტაბიდან ყოველ საღამოს გვირეკავენ და გვეუბნებიან, მომდევნო დღეს რომელ ქარხანაზე გავცეთ ცნობა. პრობლემა არავის ექმნება, და არც არავის ვაძალებთ სად უნდა წაიღოს. თუ გლეხი მოდის ჩვენთან და გვეუბნება, რომ რომელიმე ქარხნის მეპატრონესთან არის მოლაპარაკებული და იქ უნდა ჩააბაროს, იმ ქარხანაზე ვუწერთ ცნობას, თუ არადა, ჩვენ ვაძლევთ მიმართულებას სად შეუძლია წაიღოს თავისი მოსავალი. ქარხნები კერძოა და მათი მეპატრონეები გვატყობინებენ, ყოველდღე რამდენი ტონის მიღება შეუძლიათ,"- გვითხრა მან და ცნობების გაცემასთან დაკავშირებითაც ისაუბრა.
-"ნამდვილად ასეა, რომ თუ მოქალაქემ იმავე დღეს ვერ ჩააბარა ყურძენი, ცნობა მეორე დღეს ხელახლა უნდა აიღოს. თუმცა, არის ისეთი შემთხვევებიც, რომ რიგში მდგომი ხალხი უკან აღარ გამოაბრუნეს და მაინც ძველი ცნობით მიიღეს. ცნობის აღებას ზუსტად 20-30 წამი სჭირდება. სხვა არანაირი პრობლემა არ არსებობს. დღესდღეობით მხოლოდ კერძო ქარხნები იღებენ ყურძენს, მაგრამ გვაქვს რეზერვში სახელმწიფო ქარხნაც, რომელიც იმხელაა, რომ მთელი კახეთის მოსავალი შეუძლია ჩაიბაროს. ამისთვის ის სათანადოდ არის მომზადებული. თუ კერძო ქარხნები გადაწყვეტენ, რომ საჭირო რაოდენობის პროდუქცია შეისყიდეს, მაშინ სახელმწიფო საწარმო ჩაიბარებს დარჩენილ მოსავალს. ასე რომ, გლეხს ყურძენი ჩაუბარებელი არ დარჩება. პირიქით, კერძო მესაკუთრეები მზად არიან, ბოლომდე გადაავსონ მარნები, რადგან რუსეთთან გაიხნა ბაზარი და ღვინოზე დიდი მოთხოვნაა,"-აღნიშნა მან.
გუჯაანში წელს ყურძენს კოტეხის ღვინის ქარხანაც იღებს, რომელიც კერძო კომპანია "მილადა ინტერნეიშენალს" აქვს დაქირავებული. როგორც ჩვენთან საუბარში კომპანიის დამფუძნებელმა დავით ფანჯაკიძემ აღნიშნა, დღეის მონაცემებით, უკვე 3000 ათას ტონამდე ყურძენი აქვთ მიღებული.
"ჩვენი ქარხანა რქაწითელს და უწამლს იღებს. მოსავლის ჩაბარებას კოორდინირებას სოფლის მეურნეობის სამინისტროს შტაბი უწევს. მათ დაახლოებით იციან ჩვენი სიმძლავრე და ყურძნის მოწოდებაც შესაბამისად იგეგმება. თუმცა სამწუხაროდ, გვქონდა ტექნიკური გაუმართაობაც, რამაც მოსახლეობის უკმაყოფილება გამოიწვია, მაგრამ ხარვეზი მალევე აღმოიფხვრა. დღის განმავლობაში 250-300 ტონას ვიღებთ. რთველი ადრე დაიწყო და სავარაუდოდ, მალე დამთავრდება. აქვე გეტყვით, მეტი სიმძლავრე, რომ გვქონდეს, უფრო მეტ პროდუქტს გადავამუშავებდით,"-გვითხრა მან.
ჩვენ შეკითხვაზე: წინასწარ რატომ ვერ განსაზღვრავენ მთელი კვირის განმავლობაში რა რაოდენობის მოსავლის მიღება შეუძლიათ, გვიპასუხა:
-"კომპანიას არ აქვს იმის რესურსი, რომ მთლიანი კვირა წინასწარ დაგეგმოს. ამ დროისთვის დაახლოებით 1000 ჩამბარებელი გვყავს დარეგისტრირებული. მოსახლეობის ნაწილი წინასწარ გვითანხმდება ყურძნის ჩაბარებაზე, მაგრამ შეუთანხმებლადაც რომ მოვიდნენ და ცნობა ჰქონდეთ, პრობლემა არავის შეექმნება.მთავარია, მითითებული იყოს რა რაოდენობის ყურძენი მოაქვს. მოსული მანქანა უკან არასოდეს გაგვიშვია, ამისთვის ღამეებს ვათენებთ. გვინდა, კლიენტიც კმაყოფილი იყოს და ჩვენს ინტერესებშიცაა, სწრაფად დავამზადოთ პროდუქცია. რაც შეეხება თანხის გაცემას, თავდაპირველად, იმ დღესვე ხდებოდა, მაგრამ ძალიან დიდი ქაოსი იქმნებოდა, ამიტომ ამჟამად ეს პროცესი 3-დღის ინტერვალით ხდება,"-გვითხრა მან.
შეგახსენებთ, რომ წელს კახეთში 140-150 ათას ტონა ყურძენს ელიან, ამ დროისთვის კი, როგორც "რთველი 2013"-ის საკოორდინაციო შტაბის ხელმძღვანელმა, ლევან დავითაშვილმა განმარტა, 60 ათას ტონამდეა გადამუშავებული.
მარინა პეტრიაშვილი
მასალის გამოყენების პირობები