რამდენი ადამიანია საქართველოში ონლაინ სესხების მომხმარებელი, ამის
შესახებ ინფორმაცია არც სტატისტიკის ეროვნულ სამსახურს და არც ეროვნულ
ბანკს აქვს. აღნიშნულ მონაცემებს არც თავად კომპანიები ასაჯაროებენ.
ფეისბუქზე შექმნილ გვერდს "არა ონლაინ სესხებს" 12 439 გამომწერი
ჰყავს. თვალს თუ გადავავლებთ ამ გვერდზე დაწერილ კომენტარებსა და
სტატუსებს, ცხადი ხდება, რომ ამ სერვისებით საქართველოში საკმაოდ
ბევრი ადამიანი სარგებლობს.
პაატა შაბურიშვილი-უკაცრავად, თუ ვინმე ერკვევა
გამომეხმაუროს, 10 ონლაინ სესხი მაქვს მაქსიმალური თანხები მაქვს
აღებული, მთლიანობაში 7 000-ლარამდეა, ცალკე 10, 000 ლარამდე ბანკის
ვალი მაქვს, ეხლა უკვე ვეღარ გადავიხდი. ვმუშაობ და მაინტერესებს ეს
ონლაინ სესხები ხელფასიდან მთლიანად მომიჭრიან ფულს? ზოგი რას
მეუბნება, ზოგი - რას, ხო არ აჯობებს სამსახურიდან წამოვიდე,
მაგათთვის ხო არ ვიმუშავებ, ქონება არაფერია ჩემს სახელზე.
ხატია ლობჟანიძე-მე პირადად 6 თვეში 300 ლარიდან 4000 ლარზე
ავედი და ვერანაირად ვერ გადავიხდი ამდენს. მოვიდნენ და რაც უნდათ ის
წაიღონ, ჩემს სახელზე არაფერი არ არის...
ანო ანუკი-ვსარგებლობ ონლაინ სესხით. პატარა ბავშვის პატრონი
ვარ, ძალიან დამჭირდა და ავიღე, გადაცილება მქონდა, მეუღლის ხელფასით
ხან გადავადება გავაკეთე, ხან გრაფიკი გამიკეთეს, გადავიხადე. რაც
ავიღე, ორი იმდენი დავაბრუნე უკვე. ახლა კი თავი დავანებე, აღარ
ვიხდი. ჩემს გამო არ უზარალია მაგ კომპანიებს. მიუხედავად ამისა
რეკავენ ოჯახის წევრებთან, გაურკვეველია საიდან გაიგეს მათი ნომრები
და სახლიდან ტექნიკის გატანით იმუქრებიან. პლიუს ამას მომდის
პრობლემური აქტივების ბიუროდან წერილები, სადაც წერია, რომ ნებისმიერი
გზით, ჩემგან ან ოჯახის წევრებისგან, ან ახლობლებისგან ამოიღებენ
თანხას, რომელიც უკვე რეალურად ერთი ორადაა ამოღებული. კიდევ ერთხელ
მომივა ესეთი სახის წერილი და აქეთ ვუჩივლებ სასამართლოში.
ჯგუფის "არა ონლაინ სესხებს" გვერდზე მსგავსი შინაარსის უამრავი
კომენტარია.
საკითხის გარკვევას არასამთავრობო ორგანზაცია "საზოგადოება და
ბანკების" გამგეობის თავმჯდომარესთან გიორგი კეპულაძესთან შევეცადეთ.
მისი თქმით, ამ ტიპის სესხებზე საპროცენტო განაკვეთი მთელ მსოფლიოში,
მათ შორის საქართველოშიც, მაღალია.
"მომხმარებლებმა წინასწარ იცის, რა თანხის გადახდა მოუწევს.
ზოგადად, მაღალი რიკის სესხებს მაღალი საპროცენტო განაკვეთები
ახასიათებს. საქართველოში მცირე სესხებზე დიდი მოთხოვნაა. ამან
განაპირობა ის, რომ ონლაინ სესხით უამრავი ადამიანი სარგებლობს. ისინი
არ აქცევენ ყურადღებას საპროცენტო განაკვეთებს, შემდეგ კი თანხის
დაბრუნებას ვეღარ ახერხებენ. მთავარი პრობლემა ის არის, რომ ეს
კომპანიები არ რეგულირდებიან არავის მიერ. სესხებს ისეთ გადახდის
უუნარო მომხმარებელზეც კი გასცემენ, რომელზეც კრედიტინფოში ნეგატიური
ჩანაწერი არსებობს, ანუ ე.წ. "შავი სია". სისტემა აუცილებლად უნდა
დაიხვეწოს, წინააღმდეგ შემთხვევაში, კომპანიაც პრობლემის წინაშე
დადგება და მომხმარებელიც."
რაც შეეხება აღსრულების პროცესს, როგორც გიორგი კეპულაძე ამბობეს, ეს
დამოკიდებულია იმაზე, თუ რა უწერია მსესხებელს ხელშეკრულებაში.
"სახლში მისვლის და ნივთების წაღების უფლება ასე პირდაპირ
არავის აქვს. როგორც წესი, საჭიროა სასამართლოს გადაწყვეტილება. ხშირ
შემთხვევაში, კომპანიები, რომლებიც თანხის ამოღებაზე მუშაობენ,
ემუქრებიან მომხმარებლებს, აშინებენ, მიმართავენ სხვადახვა მეთოდს და
ასე ცდილობენ ამოიღონ თანხა. თუმცა, ეს არის მუქარა და არავინ აპირებს
სახლში მივიდეს და მისი ოჯახის კუთვნილი ნივთი წაიღოს. მით უმეტეს,
როდესაც ქონება მსესხებელზე არ არის რეგისტრირებული."
გიორგი კეპულაძის თქმითვე, სესხის რესტრუქტურიზაციაზე და
გადანაწილებაზე ასეთი კომპანიები ძალიან რთულად თანხმდებიან.
არასამთავრობო ორგანიზაცია "საზოგადოება და ბანკების" გამგეობის
თავმჯდომარე მოქალაქეებს ურჩევს, სესხის აღებამდე, კარგად გაეცნონ
პირობებს. თუ მათ ეჭვი ეპარებათ, რომ ერთი თვის ვადაში ვერ შეძლებენ
ძირი თანხისა და პროცენტის დაფარვას, კრედიტის აღებისგან თავი
შეიკავონ.
მასალის გამოყენების პირობები