შირაქისა და მილარის ტერიტორიაზე ისეთი მცენარეები და ცხოველები გამოჩნდნენ, რომლებიც ნახევარუდაბნოსთვისაა დამახასიათებელი. ფერმერთა და სოფლის მეურნეობის მუშაკთა პროფკავშირის პრეზიდენტი და სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა დოქტორი ნალექების სიმცირეზე და მოსალოდნელ საფრთხეებზე საუბრობენ.
წელს იტალიურმა კალიამ კახეთის რეგიონი მნიშვნელოვნად დააზარალა. ფერმერთა და სოფლის მეურნეობის მუშაკთა პროფკავშირის პრეზიდენტის ირინე ფხოველიშვილის თქმით, კალიების შემოსევაც ნახევარუდაბნოსთვის დამახასიათებელი ერთ-ერთი ნიშანია.
- "გარდა იმისა, რომ აღარ არის საძოვრები, ამ ტერიტორიაზე გამოჩნდნენ ისეთი მცენარეები და ცხოველები, რომელიც ამ დრომდე არ ყოფილან შემჩნეული. თუნდაც კალიების შემოსევა ავიღოთ, ესეც გაუდაბნოების მანიშნებელია. წვიმები რომ მოსულიყო და შესაბამისი კლიმატი ყოფილიყო, კალიების ასეთი ინტენსიური შემოსევა არ მოხდებოდა. სამწუხაროდ, ის რაც გვალვას გადაურჩა, კალიებმა მოსპეს. მწვანე მასა, რომ აღარ დარჩა, ვაზზე გადავიდნენ. ფოთოლთან ერთად მარცვალსაც ჭამენ. კრიზისი გვაქვს მევენახეობაში, რთველი კახეთში, განსაკუთრებით კი ქიზიყში, იქნება კატასტროფა. ჩვენ მოსავლის 50%-ს კი არა 20%- საც ვეღარ მივიღებთ. ხმება ვენახები, გაჩნდა ისეთი ჭია, რომელიც ვაზს სპობს და ამაზე უკვე გვქონდა განგაში. ვაზს ხრიალობამდე გასცვივდა ყვავილი, ხრილაობამ თავისი გააკეთა და გამოვიდა, რომ მარცვლის დანაკარგი 50-60%-ია, ამას ემატება ჭკნობა, დამშევა და ლპობა. თუკი რაიმე უბედურება იყო, ყველაფერი ქიზიყს დაატყდა თავს"- აღნიშნა მან.
ქალბატონმა ირინამ ისიც აღნიშნა, რომ კალიის საწინააღმდეგო წამლობის გამო, რომელსაც სოფლის მეურნეობის სამინისტრო ინტენსიურად აწარმოებდა, მოისპო ისეთი ენდემური სახეობები, როგორიცაა კოლხური ხოხობი, აღარ არის კურდღელი. კალია კი ისევ მრავლადაა. საშიშროების წინაშე დგას მეცხოველეობაც.
"უკვე მომივიდა ინფორმაცია, რომ მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვი არამარტო ალაზნის, არამედ ივრის პირზეც დაცემულა. პირუტყვში ახალმა დაავადებამ იჩინა თავი, რომელიც ამ დრომდე არ იყო და გასულ წელს დაფიქსირდა"- აღნიშნა მან.
აღნიშნულის შესახებ "სპექტრთან" სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა დოქტორმა უშანგი მოსულიშვილმაც ისაუბრა. ის პრობლემისგან გამოსავალს ალაზნის ველზე ქარსაცავი ზოლის მოწყობაში ხედავს.
"გაუდაბნოების პროცესი ნამდვილად მიმდინარეობს, თუ დროულად არ მიეხედა პრობლემას, სავალალო შედეგს მივიღებთ. ჩვენ დაფიქსირებული გვაქვს, რომ ნალექების რაოდენობა მნიშვნელოვნად იკლებს. უდაბნოში საშუალოდ 180-200მმ ნალექი მოდის, შეიძლება ითქვას, რომ ჩვენთან ჯერ 30 მმ-ც არ მოსულა. ალაზნის ველზე არ არის ქარსაცავი ზოლი, რაც აუცილებლად უნდა გაკეთდეს. ნარგავები ქარების მოქმედებისაგან დაიცავს ნიადაგს და ტენიანობის მარაგი შენარჩუნდება."- განმარტა მან.
"სპექტრი" დაინტერესდა, შირაქისა და მილარის ტერიტორიაზე მიმდინარე პროცესების შესახებ ფლობს თუ არა ინფორმაციას გარემოს დაცვის სამინისტრო და როგორ გეგმავს პრობლემის მოგვარებას. მიწის რესურსების დაცვისა და წიაღის სამსახურის უფროსი ნინო ჩიქოვანი განმარტავს:
"რა თქმა უნდა ინფორმაცია გვაქვს, უკვე შემუშავებულია გაუდაბნოებასთან ბრძოლის მოქმედებათა მეორე ეროვნული პროგრამა, რომელიც გაწერილი იქნება 2014-2022 წლებისთვის. წლების მიხედვით არის განსაზღვრული, თუ რა უნდა გაკეთდეს. პროგრამით გათვალისწინებულია ქარსაცავი ზოლის გაშენება, სამელიორაციო სისტემების აღდგენა. იმ ტერიტორიაზე, სადაც სარწყავი სისტემის გაკეთება ვერ მოხერხდება, სხვა კონკრეტული ღონისძიება დაიგეგმება, რაც დეგრადაციას შეამცირებს. სადაც ადგილის დამლაშებაა, იქ პირიქით, მელიორაცია ცუდ შედეგს გამოიღებს."- განმარტა მან.
ნინო ჩიქოვანის თქმით, პრობლემის საბოლოოდ მოგვარება კლიმატის ცვლილების გამო რთული იქნება "აღნიშნულის ბოლომდე აღმოფხვრა ცოტა რთული იქნება, რადგანაც კლიმატის ცვლილება მიმდინარეობს. ეს პროცესი კი მიწის დეგრადაციას იწვევს. თუმცა ჩვენ მაქსიმუმი უნდა გავაკეთოთ, რათა სავალალო შედეგი არ მივიღოთ"
ნარგავებს პირველ ეტაპზე მეთვალყურეობას გარემოს დაცვის სამინისტრო ადგილობრივი წარმომადგენლების მეშვეობით გაუწევს. ამასთან ერთად, ქარსაცავი ზოლის მოვლა-პატრონობაში მოსახლეობაც ჩაერთვება.
როგორც ნინო ჩიქოვანი განმარტავს, პროგრამის განხორციელება მხოლოდ საქართველოს ბიუჯეტით ვერ მოხერხდება.
- "იმდენად დიდი ღონისძიებებია გასატარებელი, რომ ეს მხოლოდ ბიუჯეტიდან ვერ მოხდება. პროგრამა გათალისწინებული იქნება დონორზე, წინასწარ რა თანხა დასჭირდება, ამას ვერ გეტყვით, ეს არის საპროექტო წინადადება, სადაც გაწერილი უნდა იყოს ყველა ღონისძიება.
მიწის რესურსების დაცვისა და წიაღის სამსახურის უფროსის თქმით, პროგრამაში საქართველოს სამი რეგიონი: კახეთი, შიდა და ქვემო ქართლი ჩაერთვება. პროექტი მზდდება და აგვსტოს ბოლომდე დასამტკიცებლად პარლამენტს წარედგინება.
მასალის გამოყენების პირობები