25 წლის წინ, 1992 წლის 14 აგვისტოს, აფხაზეთში ომი დაიწყო ომი
საქართველოს სამთავრობო ჯარებსა და სეპარატისტულად განწყობილ ეთნიკურ
აფხაზთა ერთ ნაწილს შორის, 13 თვეს გაგრძელდა.
სეპარატისტთა მხარეს ასევე იბრძოდნენ ადგილობრივი სომხები
(ბაგრამიანის სახელობის ბატალიონი), დაქირავებული მებრძოლები ჩრდილოეთ
კავკასიიდან, კაზაკთა შეიარაღებული მილიციის მეომრები, რომელთაც
არაოფიციალურად მხარს უჭერდა რუსეთის სამხედრო ბაზის გარნიზონი
გუდაუთაში.
კონფლიქტის მოგვარების ხელისშემშლელი ფაქტორები იყო სამოქალაქო ომი ე.
წ. „ზვიადისტებთან“ (ექს-პრეზიდენტ ზვიად გამსახურდიას მომხრეებთან),
რომელიც მიახლოებით იმავე პერიოდში განვითარდა დასავლეთ საქართველოში
— სამეგრელოსა და აფხაზეთში და ქართულ-ოსური კონფლიქტი.
კონფლიქტის შედეგად დაიღუპა 20,000-დან 30,000-მდე ეთნიკური ქართველი,
ხოლო 250,000-ზე მეტი ადამიანი კი აფხაზეთიდან ლტოლვილი გახდა.
კონფლიქტის განმავლობაში ორივე მხარის მიერ ჩადენილი იქნა უამრავი
სამხედრო დანაშაული, მათ შორის ქართული მოსახლეობის ეთნიკური წმენდა.
მოკლული იქნა 2,500-დან 4,000-მდე აფხაზი, 20,000 აფხაზი კი ლტოლვილად
იქცა პოსტსაბჭოური საქართველოსთვის კონფლიქტის შედეგები ძალიან მძიმე
აღმოჩნდა. ქვეყანამ მიიღო უდიდესი მსხვერპლი, უმძიმესი ფინანსური და
ფსიქოლოგიური ზიანი. ომმა და ომის შემდგომმა უწესრიგო შეტაკებებმა
აფხაზეთის ტერიტორია მთლიანად გააპარტახა. დღესაც აფხაზეთის რეგიონი,
რომელიც საქართველოსგან დე ფაქტო დამოუკიდებლობით სარგებლობს, მძიმე
სოციალური და ეკონომიკური პრობლემების წინაშე დგას. მიუხედავად
თვითგამოცხადებული დამოუკიდებლობისა, აფხაზეთის რეგიონი მთლიანად
დამოკიდებულია რუსეთის ფედერაციაზე. როგორც თვით აფხაზები აცხადებენ,
რეგიონი რუსეთის ფედერაციის „დე ფაქტო პროტექტორატია“.
მასალის გამოყენების პირობები